फोहोरमैला व्यवस्थापन - केराबारी गाउँपालिका (Solid Waste Management - Khajura Rural Municipality)

केराबारी गाउँपालिकामा फोहोरमैला व्यवस्थापनको अवस्था

परिचय

फोहोरमैला व्यवस्थापनको अवस्था वातावरणीय स्वच्छता, सार्वजनिक स्वास्थ्य र समग्र जीवनस्तरको एक महत्वपूर्ण निर्धारक हो। यस खण्डमा केराबारी गाउँपालिकाको विभिन्न वडाहरूमा फोहोरमैला व्यवस्थापन विधिहरूको प्रयोग र वितरणको विश्लेषण प्रस्तुत गरिएको छ।

केराबारी गाउँपालिकामा कुल ८,८६४ घरधुरीहरू मध्ये १२.९९% ले घरमै फोहोर संकलन, ६५.०९% ले जलाउने, ६.१४% ले नदीमा बिसर्जनजस्ता विधिहरू अपनाउँछन्।

फोहोरमैला व्यवस्थापनको वितरण

केराबारी गाउँपालिकामा फोहोरमैला व्यवस्थापनको वितरण निम्नानुसार रहेको छ:

फोहोरमैला व्यवस्थापन विधि अनुसार घरधुरी वितरण

कुल घरधुरी: ८,८६४

पाई चार्ट

तालिका

क्र.सं.फोहोरमैला व्यवस्थापन विधिघरधुरीप्रतिशत
आफ्नै घर कम्पाउण्ड भित्र५,७७०६५.०९%
कम्पोष्ट मल बनाउने३०१३.४०%
आफ्नै घर कम्पाउण्ड भित्र४३५४.९१%
नदी वा खोल्सामा५४४६.१४%
फोहर थुपार्ने ठाउँमा/क्यानमा६००६.७७%
घरमा नै लिन आउँछ१,१५११२.९९%
सडक/सार्वजनिक स्थलमा६३०.७१%
जम्मा८,८६४१००.००%

फोहोरमैला व्यवस्थापन विधि विवरण

आफ्नै घर कम्पाउण्ड भित्र६५.०९%
कम्पोष्ट मल बनाउने३.४०%
आफ्नै घर कम्पाउण्ड भित्र४.९१%
नदी वा खोल्सामा६.१४%
फोहर थुपार्ने ठाउँमा/क्यानमा६.७७%
घरमा नै लिन आउँछ१२.९९%
सडक/सार्वजनिक स्थलमा०.७१%

वडा अनुसार फोहोरमैला व्यवस्थापन

वडा अनुसार विभिन्न फोहोरमैला व्यवस्थापन विधिहरू प्रयोग गर्ने घरधुरीहरूको वितरण

वडागत घरमै फोहोर संकलन दर

विभिन्न वडाहरूमा घरमै फोहोर संकलन विधि प्रयोग गर्ने घरधुरीहरूको तुलना

वडागत फोहोरमैला व्यवस्थापनको विश्लेषण

वडा अनुसार फोहोरमैला व्यवस्थापन विधिहरूको विस्तृत विश्लेषण

वडा नं.जम्मा घरधुरीघरमा नै लिन आउँछफोहर थुपार्ने ठाउँमा/क्यानमाआफ्नै घर कम्पाउण्ड भित्रआफ्नै घर कम्पाउण्ड भित्रनदी वा खोल्सामासडक/सार्वजनिक स्थलमाकम्पोष्ट मल बनाउनेअन्य
वडा ४८९
(०.००%)
१२६
(२५.७७%)
३३४
(६८.३०%)
३३४
(६८.३०%)
२८
(५.७३%)
(०.००%)
(०.२०%)
(०.००%)
वडा ५७८
(०.००%)
७८
(१३.४९%)
३२२
(५५.७१%)
३२२
(५५.७१%)
(०.६९%)
(०.००%)
१७४
(३०.१०%)
(०.००%)
वडा ८३६२५५
(३०.५०%)
११
(१.३२%)
५३४
(६३.८८%)
५३४
(६३.८८%)
११
(१.३२%)
२३
(२.७५%)
(०.२४%)
(०.००%)
वडा ४२७
(०.००%)
४७
(११.०१%)
३७४
(८७.५९%)
३७४
(८७.५९%)
(१.४१%)
(०.००%)
(०.००%)
(०.००%)
वडा १,०२८
(०.००%)
१५५
(१५.०८%)
८२६
(८०.३५%)
८२६
(८०.३५%)
३९
(३.७९%)
(०.००%)
(०.७८%)
(०.००%)
वडा १,०००
(०.००%)
२३
(२.३०%)
८२८
(८२.८०%)
८२८
(८२.८०%)
१३६
(१३.६०%)
(०.००%)
१३
(१.३०%)
(०.००%)
वडा ९८६
(०.००%)
१७
(१.७२%)
८५६
(८६.८२%)
८५६
(८६.८२%)
५०
(५.०७%)
(०.००%)
६३
(६.३९%)
(०.००%)
वडा १,१०८१७९
(१६.१६%)
९७
(८.७५%)
५६३
(५०.८१%)
५६३
(५०.८१%)
२२९
(२०.६७%)
१४
(१.२६%)
२६
(२.३५%)
(०.००%)
वडा १,४८०
(०.१४%)
(०.५४%)
१,४१७
(९५.७४%)
१,४१७
(९५.७४%)
४०
(२.७०%)
(०.००%)
१३
(०.८८%)
(०.००%)
वडा १०९३२७१५
(७६.७२%)
३८
(४.०८%)
१५१
(१६.२०%)
१५१
(१६.२०%)
(०.११%)
२६
(२.७९%)
(०.११%)
(०.००%)
पालिका जम्मा८,८६४१,१५१
(१२.९९%)
६००
(६.७७%)
५,७७०
(६५.०९%)
४३५
(४.९१%)
५४४
(६.१४%)
६३
(०.७१%)
३०१
(३.४०%)
(०.००%)

वडागत फोहोरमैला व्यवस्थापनको वितरण

वडा १

कुल घरधुरी: ४८९

फोहर थुपार्ने ठ...२५.८%
आफ्नै घर कम्पाउ...६८.३%
आफ्नै घर कम्पाउ...६८.३%
नदी वा खोल्सामा५.७%
कम्पोष्ट मल बना...०.२%

वडा २

कुल घरधुरी: ५७८

फोहर थुपार्ने ठ...१३.५%
आफ्नै घर कम्पाउ...५५.७%
आफ्नै घर कम्पाउ...५५.७%
नदी वा खोल्सामा०.७%
कम्पोष्ट मल बना...३०.१%

वडा ३

कुल घरधुरी: ८३६

घरमा नै लिन आउँ...३०.५%
फोहर थुपार्ने ठ...१.३%
आफ्नै घर कम्पाउ...६३.९%
आफ्नै घर कम्पाउ...६३.९%
नदी वा खोल्सामा१.३%
सडक/सार्वजनिक स...२.८%
कम्पोष्ट मल बना...०.२%

वडा ४

कुल घरधुरी: ४२७

फोहर थुपार्ने ठ...११.०%
आफ्नै घर कम्पाउ...८७.६%
आफ्नै घर कम्पाउ...८७.६%
नदी वा खोल्सामा१.४%

वडा ५

कुल घरधुरी: १,०२८

फोहर थुपार्ने ठ...१५.१%
आफ्नै घर कम्पाउ...८०.४%
आफ्नै घर कम्पाउ...८०.४%
नदी वा खोल्सामा३.८%
कम्पोष्ट मल बना...०.८%

वडा ६

कुल घरधुरी: १,०००

फोहर थुपार्ने ठ...२.३%
आफ्नै घर कम्पाउ...८२.८%
आफ्नै घर कम्पाउ...८२.८%
नदी वा खोल्सामा१३.६%
कम्पोष्ट मल बना...१.३%

वडा ७

कुल घरधुरी: ९८६

फोहर थुपार्ने ठ...१.७%
आफ्नै घर कम्पाउ...८६.८%
आफ्नै घर कम्पाउ...८६.८%
नदी वा खोल्सामा५.१%
कम्पोष्ट मल बना...६.४%

वडा ८

कुल घरधुरी: १,१०८

घरमा नै लिन आउँ...१६.२%
फोहर थुपार्ने ठ...८.८%
आफ्नै घर कम्पाउ...५०.८%
आफ्नै घर कम्पाउ...५०.८%
नदी वा खोल्सामा२०.७%
सडक/सार्वजनिक स...१.३%
कम्पोष्ट मल बना...२.३%

वडा ९

कुल घरधुरी: १,४८०

घरमा नै लिन आउँ...०.१%
फोहर थुपार्ने ठ...०.५%
आफ्नै घर कम्पाउ...९५.७%
आफ्नै घर कम्पाउ...९५.७%
नदी वा खोल्सामा२.७%
कम्पोष्ट मल बना...०.९%

वडा १०

कुल घरधुरी: ९३२

घरमा नै लिन आउँ...७६.७%
फोहर थुपार्ने ठ...४.१%
आफ्नै घर कम्पाउ...१६.२%
आफ्नै घर कम्पाउ...१६.२%
नदी वा खोल्सामा०.१%
सडक/सार्वजनिक स...२.८%
कम्पोष्ट मल बना...०.१%

फोहोरमैला व्यवस्थापनको विश्लेषण

केराबारी गाउँपालिकामा फोहोरमैला व्यवस्थापनको विश्लेषण गर्दा, समग्रमा १२.९९% घरधुरीले घरमै फोहोर संकलन विधि अपनाउँछन्।वडागत रूपमा हेर्दा वडा नं. १० मा सबैभन्दा बढी ७६.७२% घरधुरीले घरमै फोहोर संकलन प्रणाली प्रयोग गर्दछन्।

आफ्नै घर कम्पाउण्ड भित्रBURNING

६५.०९%

५,७७० घरधुरी(5,770 households)

घरमा नै लिन आउँछHOME_COLLECTION

१२.९९%

१,१५१ घरधुरी(1,151 households)

फोहर थुपार्ने ठाउँमा/क्यानमाWASTE_COLLECTING_PLACE

६.७७%

६०० घरधुरी(600 households)

नदी वा खोल्सामाRIVER

६.१४%

५४४ घरधुरी(544 households)

फोहोरमैला व्यवस्थापनको विस्तृत विश्लेषणDetailed Solid Waste Management Analysis of Khajura

घरमै फोहोर संकलन बढी भएको वडाWard with Highest Home Waste Collection in Khajura Rural Municipality

वडा १०

घरमै संकलन दर: ७६.७२%76.72% home collection rate

विशेषताहरू

यस वडामा घरमै फोहोर संकलन प्रणालीको पहुँच सबैभन्दा बढी रहेको छ, जुन पालिकाको औसतभन्दा ६३.७३% ले उच्च छ।

यसले यस वडामा फोहोरमैला व्यवस्थापनको राम्रो संरचना र प्रभावकारी नीति रहेको संकेत गर्दछ।

घरमै फोहोर संकलन कम भएको वडाWard with Low Home Waste Collection in Khajura

वडा

घरमै संकलन दर: ०.००%0.00% home collection rate

सुधार आवश्यक क्षेत्र

यस वडामा घरमै फोहोर संकलन सेवा अत्यन्त कम रहेकाले फोहोर व्यवस्थापन सेवा विस्तार गर्नुपर्ने आवश्यकता देखिन्छ। यहाँ नदी वा सडकमा फोहोर फाल्ने प्रवृत्ति बढी हुन सक्ने जोखिम रहेको छ।

वातावरणीय प्रभाव सूचकाङ्क

३३.८

निम्न (Poor)

सूचकाङ्क विवरण: वातावरणीय प्रभाव सूचकाङ्क विभिन्न फोहोर व्यवस्थापन विधिहरूको भारित औसतमा आधारित छ, जसमा घरमै संकलन र कम्पोस्ट मल विधिलाई बढी भार दिइएको छ।

व्याख्या: ३३.८ अंकले निम्न (Poor) वातावरणीय प्रभाव दर्शाउँछ। सुधारका लागि अनुचित निष्कासन विधिहरू न्यूनीकरण गर्दै घरमै संकलन र वैज्ञानिक फोहोर व्यवस्थापन विधिहरू प्रवर्द्धन गर्नुपर्छ।

फोहोर व्यवस्थापन विधिहरूको विश्लेषण

सबैभन्दा बढी प्रयोग हुने विधिहरू
आफ्नै घर कम्पाउण्ड भित्र६५.०९%
घरमा नै लिन आउँछ१२.९९%
फोहर थुपार्ने ठाउँमा/क्यानमा६.७७%
घरमै फोहोर संकलनको अवस्था
घरमै संकलन१२.९९%

फोहोरमैला व्यवस्थापन सुधारका रणनीतिहरू

केराबारी गाउँपालिकामा फोहोरमैला व्यवस्थापनको तथ्याङ्क विश्लेषणबाट निम्न रणनीतिहरू अवलम्बन गर्न सकिन्छ:

१.
घरमै फोहोर संकलन विस्तार: वडा नं. जस्ता कम घरमै फोहोर संकलन भएका वडाहरूमा घर-घरमा फोहोर संकलन सेवा विस्तार गर्ने।
२.
कम्पोस्ट मल प्रवर्द्धन कार्यक्रम: घरायसी स्तरमा जैविक फोहोरबाट कम्पोस्ट मल बनाउने तालिम र प्रविधि प्रदान गर्ने।
३.
अनुचित निष्कासन न्यूनीकरण अभियान: नदी, खोला र सार्वजनिक स्थलमा फोहोर फाल्ने प्रवृत्ति न्यूनीकरण गर्न जनचेतना कार्यक्रम सञ्चालन गर्ने।
४.
वडास्तरीय फोहोर व्यवस्थापन समिति: हरेक वडामा फोहोर व्यवस्थापन समिति गठन गरी सामुदायिक स्तरमा फोहोर व्यवस्थापन प्रणाली बिकास गर्ने।
५.
फोहोर छुट्याउने अभियान: घरधुरी स्तरमा फोहोर छुट्याउने अभ्यास (जैविक, अजैविक र पुनः प्रयोग योग्य) शुरू गर्न प्रोत्साहन र अभियान सञ्चालन गर्ने।

यसरी केराबारी गाउँपालिकामा फोहोरमैला व्यवस्थापनको विश्लेषणले पालिकामा फोहोरमैला व्यवस्थापन नीति निर्माण र कार्यक्रम तर्जुमा गर्न महत्वपूर्ण भूमिका खेल्दछ। वडागत आवश्यकता र विशेषताहरूलाई ध्यानमा राखी दिगो फोहोरमैला व्यवस्थापन प्रणाली स्थापना गर्न विशेष कार्यक्रमहरू सञ्चालन गर्नुपर्ने देखिन्छ।